Ken je het? Je deelt een probleem met een goede vriend, vriendin of je partner en krijgt als advies dat loslaten misschien wel het beste is. Goed bedoelde raad, maar hoe doe je dat precies, loslaten? Het is alleszins makkelijker gezegd dan gedaan. De dingen die je beter kunt loslaten, zijn meestal precies de dingen die je graag wilt controleren. Daarom maakt het je gefrustreerd, boos, angstig of overweldigd. We geven je enkele tips om met een gerust hart los te laten.
De kracht van je brein
Laten we je eerst meenemen achter de schermen, naar ons brein. Ons brein is namelijk heel sterk in het oplossen van problemen. Als er bijvoorbeeld brand uitbreekt, helpt ons brein ons zo snel mogelijk de nooduitgang te vinden. Of als er een lamp kapot is en vervangen moet worden, zoekt ons brein een oplossing. Ons brein is op zijn sterkst als het bezig kan zijn met een oplossing vinden voor een probleem of ongewenste situatie.
De focus ligt dus op probleemoplossing. Een probleem is iets dat ongewenst is, wat ervoor zorgt dat ons brein heel wat uren van de dag bezig is met de dingen die we eigenlijk anders willen. In onze fysieke en materiële wereld is ons brein dus heel helpend.
Loslaten van gevoelens en emoties
In onze emotionele en gevoelswereld, werkt ons brein ons soms eerder tegen. In de wereld van emoties, gevoelens en sensaties werkt probleemoplossing niet. Je kan je gedachten of gevoelens namelijk niet oplossen. Gevoelens en emoties geven ons juist informatie over iets waar je meer naar mag luisteren. Er zit een boodschap achter over iets wat voor jou van belang is. Dat onderdrukken, heeft geen zin. Luisteren wél!
“Een probleem is niet altijd iets dat opgelost moet worden. Het is een boodschap waar naar geluisterd mag worden.”
– Alan Seale
De metafoor van de bal
We maken het graag duidelijk met een metafoor. Stel je voor: je probeert een bal onder water te houden in het zwembad. Dat wat je met je gevoelens en emoties doet, is als vechten met die bal in het zwembad. Je vindt ze niet leuk, je wil ze niet. Dus je probeert deze bal onder water en uit je bewustzijn te duwen. De bal blijft echter naar de oppervlakte komen, dus je moet hem onderwater blijven duwen. Dit worstelen met de bal is vermoeiend en zinloos.
Wat als je de bal zou loslaten en gewoon zou laten drijven?
Als je de bal zou loslaten, zou hij weer opduiken en op het oppervlak bij jou in de buurt drijven. Je zou het waarschijnlijk niet leuk vinden, maar als je hem daar een tijdje laat drijven, zou de bal uiteindelijk wegdrijven en uit je leven verdwijnen. En zelfs als dat niet het geval was, zou je misschien het voordeel van de bal kunnen ontdekken. Hoe dan ook zou je beter kunnen genieten van het zwemmen in plaats van je tijd te besteden aan vechten. Zo leer je loslaten.
“Verander wat je niet kunt accepteren en accepteer wat je niet kunt veranderen.”
De Cirkels van Invloed en Betrokkenheid
Als je moeite hebt met loslaten, kunnen de Cirkels van Invloed en Betrokkenheid een goede hulp zijn. Het helpt ons bewust te zijn van waarop je wel en geen invloed hebt. Zo leer je loslaten wat niet van jou is.
Laten we met de Cirkel van Betrokkenheid beginnen. In die cirkel zitten alle thema’s en onderwerpen waar jij je betrokken bij voelt. Dat kan gaan over het weer, je kinderen, je werk, het beleid in de organisatie waarvoor je werkt, het humeur van je partner,… Het zijn die zaken waar je je betrokken bij voelt, maar geen (of beperkte) invloed op hebt. Als je teveel tijd in je cirkel van betrokkenheid besteedt, verlies je veel tijd aan zaken waar je geen invloed op hebt.
Van de Cirkel van Betrokkenheid naar de Cirkel van Invloed
In je Cirkel van Betrokkenheid zit een kleinere cirkel: de Cirkel van Invloed. In de Cirkel van Invloed bevinden zich alle zaken waar je je betrokken bij voelt én waar je ook invloed op hebt. Je bent bijvoorbeeld betrokken bij het gevoerde beleid in de organisatie waar je voor werkt. Je hebt geen invloed op het gevoerde beleid zelf, wel kan je kiezen hoe je hiermee omgaat. In je Cirkel van Betrokkenheid zou je je druk maken over dit gevoerde beleid. In je Cirkel van Invloed kijk je wat je zelf kunt doen. Zo kan je bijvoorbeeld met je team samenwerken zodat jullie zelf kunnen werken volgens jullie normen en waarden. Je kan ook de dialoog aangaan met je leidinggevende of je werk zo vorm geven dat je zelf minder last hebt van het gevoerde beleid.
Helaas kunnen we onze Cirkel van Invloed niet volledig over onze Cirkel van Betrokkenheid leggen. Er zijn dus zaken waarvan je moet accepteren dat je er geen invloed op hebt. Zo leer je loslaten.
“Ik heb er geen invloed op, dus ik laat het los.”
Het gaat bovendien niet alleen om loslaten, maar ook om je Cirkel van Invloed zo groot mogelijk te maken. Dit zorgt voor meer zelfsturing en minder piekeren over die zaken waar je toch geen invloed op hebt. Probeer zoveel mogelijk in je Cirkel van Invloed te bewegen, want alleen daar kun je zelf iets aan de situatie veranderen. Het zorgt er bovendien voor dat je geen energie verliest aan die zaken waar je geen invloed op hebt.
Het invloedskwadrant als praktische tool
Het invloedskwadrant is een praktische vertaling van onze Cirkels van Invloed en Betrokkenheid en is hierdoor een krachtige tool voor jezelf. Het helpt je bewust te worden van je actie en de invloed ervan. We verduidelijken de vier opties:
Vechten
Veel mensen die moeite hebben met loslaten, zitten linksonder in het kwadrant. Ze zijn bezig met actie te ondernemen op zaken waar ze geen invloed op hebben. Ze zitten in een gevecht: ze piekeren en maken zich druk om dingen die niet veranderbaar zijn. En dat is een rechtstreeks ticket naar meer stress.
Opgeven
Hetzelfde geldt voor rechtsboven: opgeven. Mensen in dit kwadrant zouden nog wel actie kunnen ondernemen, maar ze zeggen: “foert, ik steek er geen moeite meer in”. Op dat moment geef je op. We zien die reactie vaak bij bevlogen medewerkers net voor ze in een burn-out terechtkomen. Ze hebben alles gegeven, gevochten in hun Cirkel van Betrokkenheid en ze kunnen niet meer. Ze zijn op.
Effectief gedrag
De kunst is om effectief gedrag te vertonen. Deze tref je rechtsonder in het kwadrant. Door in ‘effectief gedrag’ te staan, stap je in je Cirkel van Invloed en maak je deze zo groot mogelijk. Je kijkt wat je wél kunt doen, in plaats van te vechten en te piekeren over zaken waar je geen invloed op hebt (je Cirkel van Betrokkenheid).
Loslaten
We weten inmiddels dat we onze cirkel van invloed niet volledig over onze cirkel van betrokkenheid kunnen leggen. Op dat moment maak je de keuze om los te laten (linksboven). Loslaten heeft een heel andere energie dan opgeven. Loslaten heeft het magische woord “acceptatie” in zich. Je accepteert dat het om zaken gaat die je niet kunt veranderen.
“Loslaten is niet hetzelfde als opgeven. Het is het accepteren dat sommige zaken niet zijn zoals jij het wilt.”
Zo leer je loslaten
We hopen je hier wat eerste handvatten te hebben meegegeven waardoor je makkelijker kan leren loslaten. Alle verandering begint met inzicht, vervolgens is het aan jou om dat inzicht te integreren in het dagdagelijks leven.
“Loslaten is met je hart toestaan wat je hoofd niet kan vergeten.”
Krijg je graag wat ondersteuning bij het leren loslaten of spar je graag met een van onze loopbaancoaches over thema’s op het werk? We helpen je met plezier. Meer geluk en welzijn op de werkvloer, daar zetten we ons voor in. In ons team van coaches tref je loopbaanbegeleiders over heel Vlaanderen. Ontmoet ons team en ontdek een loopbaancoach in je buurt. Of boek een gratis kennismakingsgesprek waarin je al je vragen over loopbaancoaching kan stellen.
