Wanneer we het hebben over organisatiecultuur, denken we vaak aan de zichtbare kant: hoe mensen met elkaar omgaan, welke gewoontes er leven, welke waarden uitgesproken worden. Maar onder die bovenstroom zit een hele wereld die minder zichtbaar is – de onderstroom.
Bij cultuurverandering kijken we naar beide lagen. We maken het onzichtbare bespreekbaar en brengen in kaart wat er écht leeft in teams en organisaties. Want duurzame cultuurverandering ontstaat pas wanneer we ook werken op dat wat onder de oppervlakte borrelt. Dáár zit de sleutel tot echte verandering. We lichten dit graag toe.
Wat is cultuurverandering?
Cultuurverandering is het veranderen (vernieuwen) van bepaalde processen en gewoontes in de organisatie. Het gaat hierbij om waarden (gedachten) en acties (uitvoering) die specifiek bijdragen aan de identiteit van het bedrijf.
Waarom zou je je cultuur willen veranderen ?
Is het ook jouw ervaring dat veranderingstrajecten niet goed gaan of vastlopen? Dat komt omdat change nog te veel in de bovenstroom wordt aangepakt, het niveau van de zichtbare factoren zoals processen en systemen. Managers weten vaak niet goed hoe te navigeren in de onderstroom. Het komt er dan ook op aan om de onderstroom in beeld te krijgen en er vervolgens betekenisvolle interventies in te doen. Een cultuurveranderingsproces is aangewezen als je merkt dat er iets is gestopt met stromen in de organisatie. Medewerkers die niet mee willen, schijnbaar onoplosbare conflicten, ontevreden medewerkers of bijvoorbeeld een hoog verzuim (zichtbaar in de cijfers of eerder onzichtbaar omdat medewerkers aan “quiet quitting” doen – ze zijn nog wel op het werk maar doen niet meer dan het hoogst noodzakelijke.
Deze signalen vertellen je dat een cultuurveranderingstraject aangewezen is
Zichtbare signalen
- Disfunctionele patronen die remmend werken voor het behalen van de doelstellingen
- Spanningen, onderpresteren
- Toename van het verzuim of uitval door burn-out
- Moeite met retentie en/of werving van talent
- Maatschappelijke evoluties: kennistijdperk, war for talent, nieuwe technologie, …
Onzichtbare signalen
Deze signalen komen vaak voort uit de onderstroom, de onzichtbare dynamieken die de huidige toestand onbewust en ongewild mee in stand houden.
- Onproductieve gewoontes verankerd in het bedrijf, soms zelfs zonder te weten waarom
- Stilzwijgende afspraken en verwachtingen
- De perceptie, gedachten en overtuigingen van medewerkers
- Vragen over de psychologische veiligheid, het vertrouwen
Werken in de onderstroom houdt in dat we de oorzaken van deze symptomen zichtbaar maken en in beweging doen komen. De onderstroom is leidend ten opzicht van de bovenstroom, en echte verandering komt dan ook op dit niveau tot stand.
Onze aanpak
We starten met een vrijblijvend intakegesprek om een eerste beeld te vormen van de uitdagingen van de organisatie. Welke thema’s vragen aandacht?
Vervolgens gaan wij in gesprek met de organisatie waarbij we peilen naar dieperliggende factoren. Indien nodig, doen we een scan om relevante thema’s zichtbaar te maken. Op basis hiervan doen we een voorstel van aanpak.
We werken met wat zich in de loop van het traject aandient. We leren de organisatie kijken naar de onderstroomdynamieken, de culturele patronen in kaart te brengen en – indien nodig – deze patronen te herijken. Vervolgens zetten we in op de vertaling van deze gewenste cultuur naar zichtbaar gedrag op de werkvloer. Verandering gaat immers steeds over ander gedrag dat duurzaam wordt verankerd.
Praktisch
- Vrijblijvend intakegesprek
- Observatieronde met eventuele cultuurscan van de organisatie + debriefing
- In beeld brengen van onderstroomdynamieken en herijking naar gewenste patronen
- Vertaling van de gewenste onderstroomdynamieken in concreet en zichtbaar gedrag
- Ondersteuning bij de implementatie van dit nieuwe gedrag
Wat levert het traject op?
- Nieuwe inzichten in factoren die vaak over het hoofd wordt gezien
- Leidinggevenden leren met een andere blik te kijken naar de onderstroom en de dynamieken die de werking van de organisatie bepalen
- Interventies in die onderstroom met het oog op duurzame veranderingen, uitgevoerd op het juiste niveau (de achterliggende oorzaken in plaats van symptoombestrijding)
- De organisatie kan opnieuw gezond worden en een nieuwe fase binnentreden waardoor ze beter kan inspelen op veranderende marktomstandigheden
Heb je interesse in een cultuurveranderingstraject? We komen graag eens vrijblijvend langs om te luisteren en een vrijblijvend advies te geven.
