Ben jij perfectionistisch? Da’s een mooie eigenschap, want je combineert doorzettingsvermogen, oog voor detail en empathie om elke situatie nog beter te maken. Dat is vaak een voordeel, maar soms ook vermoeiend en onhandig. Want je grenzeloze inzet brengt soms ook druk, chaos en stress met zich mee. Omgaan met perfectionisme, kan je gelukkig leren. We geven je enkele praktische tips.
Voor we beginnen, nog even dit:
Wil je meer weten over wat perfectionisme precies is? Daar schreven we een uitgebreid artikel over.
Twijfel je of je te perfectionistisch bent? Via deze korte perfectionismetest ontdek je het antwoord meteen.
1 Accepteer de dingen zoals ze zijn
Als perfectionist zet je de dingen graag naar je hand, maar niet alles is veranderbaar. Jezelf daarin frustreren heeft geen zin. Probeer eens met een andere bril naar de situatie te kijken: ‘Dit is de situatie. Die is niet helemaal zoals ik het wil, maar ik kan er niets aan veranderen. Dat is jammer, maar het is wat het is.’ De dingen leren accepteren zoals ze zijn, gaat je veel rust geven.
2 Kijk met mildheid naar jezelf en de situatie
De vorige tip kan je ook op jezelf toepassen: accepteer jezelf zoals je bent. Het leven zit vol fouten en onvolmaaktheden. En dat is normaal. Blijf dus mild voor jezelf en zet ook hier actief een andere bril op wanneer je jezelf erop betrapt dat je perfectionisme aan je eigenwaarde knaagt.
3 Leg de lat niet té hoog
The sky is niet altijd the limit, hoewel je daar als perfectionist wel vaak naar streeft. Hoe je je niet laat vangen door die onbereikbare perfectie? Door heldere, maar vooral haalbare doelen te formuleren. Besef daarbij meteen dat sommige dingen fout zullen gaan en vraag hulp wanneer je die nodig hebt.
4 Schenk aandacht aan waar je tevreden over of trots op bent
Wanneer je alles altijd goed wil doen, denk je vooral veel aan wat mis zou kunnen gaan en waar je tekort zou kunnen schieten. Worst case scenarios, die bedenk jij in recordtijd. Dat zorgt ervoor dat je de hele dag gevoed wordt door negatieve zaken.
Draai dat negatieve beeld eens om. Focus je op de dingen die wél goed gaan, op je successen, op de kleine geluksmomentjes. Een handige manier om dat te doen, is door elke avond drie dingen op te schrijven waar je die dag gelukkig van werd. Je zal snel merken dat de positieve gedachten die je voedt, vaker naar boven zullen komen doorheen de dag.
5 Denk niet in alles-of-nietstermen
Als perfectionist zie je de dingen vaak zwart-wit: ofwel ben je succesvol, ofwel een complete mislukking. Ofwel ben je slim, ofwel ben je dom. Maar zo zit de wereld niet in elkaar: niets is ofwel goed, ofwel slecht. Het leven bestaat uit een spectrum van kleuren en tinten. Denk niet: dit kan ik niet. Denk: dit kan ik nóg niet.
Wanneer je iets anders had verwacht van een resultaat, betekent dat niet meteen dat het daarom slecht is. Analyseer de situatie en bedenk wat er in de toekomst beter kan, maar zeker ook wat er slechter had gekund. Meestal valt de situatie dan toch beter mee dan je jezelf eerst had wijsgemaakt.
6 Verlies jezelf niet in de details dankzij het Pareto-principe
Details, als perfectionist word je er helemaal wild van. Maar je verliest jezelf er soms ook in. Omdat je zoveel aandacht geeft aan kleinigheden verlies je soms het grotere geheel uit het oog, werk je minder efficiënt en verlies je veel tijd. Herkenbaar?
We stellen je graag voor aan het Pareto-principe – ook wel de 80-20-regel genoemd. Dit principe stelt dat je met 20% van je middelen 80% van het resultaat kunt bereiken. Door je hierop de concentreren, ga je betere prioriteiten stellen.
Tijd voor een voorbeeld:
Wanneer je over een paar uur bezoek krijgt en je huis een rotzooi is, is het verstandig om na te denken over hoe je in zo weinig mogelijk tijd een zo goed mogelijk resultaat kunt bereiken. Je doet dus de “grote” dingen die weinig tijd kosten, zoals de afwas in de vaatwasser zetten, snel een stofzuiger door het huis halen, alle rommel van de tafel halen en met een doekje over de zichtbare dingen gaan.
De taken die veel tijd kosten (80%) en niet onmiddellijk zichtbaar zijn voor de visite, zoals je plinten afstoffen, de kasten opruimen of je eigen slaapkamer onder handen nemen, laat je dan achterwege. Als je dit toepast, dan focus je je op de 20% van je belangrijkste taken die 80% van het resultaat opleveren. Het 80/20-principe helpt je je focus te leggen op de meest belangrijke zaken en de eindeloze details achterwege te laten.
7 Laat je leiden door je eigen drijfveren, niet die van anderen
Er bestaan twee grote energievreters: de verwachtingen die wij van anderen hebben en de verwachtingen waarvan we dénken dat anderen ze van ons hebben. Hierdoor word je echt afhankelijk van anderen en leg je de drijfveer om aan iets te werken buiten jezelf.
Denk daarom eens na over je eigen drijfveren. Wat wil jij? Wat vind jij belangrijk? Als er geen andere mensen in het spel waren, hoe zou jij je werk en leven dan invullen? Met dezelfde verplichtingen en verwachtingen?
8 Het proces is belangrijker dan het resultaat
Als rasechte perfectionist ben je resultaatgericht. Je hebt een duidelijk doel voor ogen en bent pas tevreden wanneer je dat doel bereikt hebt. Toch is het juist de reis ernaartoe die je veel kan bijleren.
Leer daarom van het proces genieten en daarin mee te bewegen. Probeer een resultaat niet altijd af te dwingen, zeker als je afhankelijk bent van omgevingsfactoren. Ieder proces heeft zijn eigen tempo, en dat is niet altijd het tempo dat jij voor ogen hebt.
9 Focus op wat jou het gevoel geeft dat je leeft
Door zoveel bezig te zijn met ‘doen’, vergeet je vaak te ‘zijn’. Je hebt natuurlijk maar een beperkt aantal uren in je dag. Tijd die je steekt in perfectionisme kan je niet steken in andere zaken. Maak daarom eens een lijstje met de dingen die jou het gevoel geven dat je echt geniet, dingen die je energieniveau omhoog tillen. En noteer vervolgens hoeveel tijd je vrij maakt voor deze zaken. Is dat elke dag? Is dat elke week? Is dat maandelijks of jaarlijks? Maak bewuste keuzes en focus je op wat je écht voldoening geeft.
10 Kies wie jij wilt zijn in elke situatie
Ken je dat, dat je antwoord op de vraag “Hoe gaat het?” automatisch “Goed, druk druk druk hè.” is? Zonder erbij na te denken kleef je een label op jezelf. Als perfectionist heb je de neiging om steeds in hetzelfde patroon te vervallen: hard werken, veel doen, constant in connectie zijn met anderen.
Maar wie wil jij eigenlijk zijn als werknemer, zelfstandige, ouder of partner? Kies je er bewust voor om zoveel uren te werken en zo weinig te ontspannen? Of kies je voor zelfzorg en écht bij je familie zijn? Je hebt áltijd een keuze.
Perfectionisme op je werk
Merk je dat je perfectionistische trekjes de overhand nemen op je werk? Tijdens een gericht traject loopbaanbegeleiding pakt een van onze jobcoaches samen met jou het probleem aan. Je krijgt tips en handvaten om je perfectionisme op de werkvloer in toom te houden én als een echt talent in te zetten. Samen analyseren we specifieke situaties en de patronen in je gedrag. Ook kijken we naar je loopbaan en je huidige werkomgeving. Misschien kan je je perfectionisme op een gezonde manier inzetten als je aan je taakindeling sleutelt? Of misschien is een andere context interessanter voor jou?
Voel je het kriebelen, maar weet je niet zeker of loopbaanbegeleiding iets voor jou is?
Dat begrijpen we. We beantwoorden al je vragen graag tijdens een persoonlijk kennismakingsgesprek. Boek een gratis kennismakingsgesprek en leer een coach naar keuze kennen tijdens een videocall of tijdens een wandeling in de natuur.
